მედიაცია არის დავის მოგვარების ალტერნატიული გზა, სადაც მხარეები საკუთარი
ნებით ცდილობენ შეთანხმების მიღწევას მედიატორის დახმარებით - ანუ ნეიტრალური
მესამე პირის მეშვეობით.
როგორ მუშაობს მედიაცია:
ორი (ან მეტი) მხარე, რომელთაც შორის წარმოიშვა დავა - მაგალითად, ფინანსური,
საოჯახო ან შრომით ურთიერთობასთან დაკავშირებული - ერთობლივად მიმართავენ
მედიატორს. მედიატორი არ არის მოსამართლე და არც გადაწყვეტილებას იღებს ვინმეს
ნაცვლად. მისი როლია, დაეხმაროს მხარეებს ერთმანეთის მოსმენაში, ინტერესების და
საჭიროებების დაფიქსირებაში და ისეთი გამოსავლის პოვნაში, რომელიც ორივესთვის
მისაღები იქნება.
პროცესი ხდება დისკრეტულად - ანუ არავინ სხვა ესწრება და მიღებული ინფორმაცია
კონფიდენციალურია. მედიატორი არ იღებს გადაწყვეტილებას მხარეების ნაცვლად,
არამედ ეხმარება მათ თავად მიაღწიონ შეთანხმებას.
მედიაციის ძირითადი პრინციპებია:
ნებაყოფლობითობა – მხარეები თავად წყვეტენ, მონაწილეობენ თუ არა და როდის
შეწყვიტონ პროცესი.
ნეიტრალობა – მედიატორი არ წარმოადგენს არც ერთ მხარეს.
კონფიდენციალურობა
თანასწორობა – ყველა მხარე თანაბრად მონაწილეობს გადაწყვეტილების
მიღებაში.
მედიაციის უპირატესობები:
დროის ეკონომია – მედიაცია, როგორც წესი, რამდენიმე შეხვედრაში სრულდება,
ხოლო სასამართლო დავა შესაძლოა წლები გაგრძელდეს.
დაბალი ხარჯი – პროცესს არ სჭირდება მაღალი იურიდიული ხარჯი და
ხანგრძლივი წარმომადგენლობა.
კონფიდენციალურობა – მხარეები არ არიან საჯარო განხილვის წინაშე, რაც
ხშირად განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ოჯახურ ან საქმიან დავებში.
მშვიდობიანი გარემო – მედიაცია ხელს უწყობს ურთიერთობების შენარჩუნებას,
განსხვავებით სასამართლოსგან, სადაც ხშირად ურთიერთობა საბოლოოდ
ირღვევა.
კონტროლი მხარეების ხელშია – გადაწყვეტილება არ არის უცხო პირის
(მოსამართლის) მიერ მიღებული, არამედ თავად მხარეების შეთანხმებით
განისაზღვრება.
მყარი შედეგი – რადგან შეთანხმება მიღწეულია მხარეთა საკუთარი ნების
საფუძველზე, მისი შესრულება უფრო სტაბილურია.
მთავარი იდეაა ის, რომ მედიაციით გადაწყვეტილება თავად მხარეების ხელშია - ისინი
თავად წყვეტენ, რა ფორმით და პირობებით დაასრულონ კონფლიქტი. ამიტომაც,
მიღწეული შეთანხმება, როგორც წესი, უფრო მტკიცეა და მხარეები მას უფრო ხშირად
ასრულებენ კეთილსინდისიერად.
საბოლოოდ, მედიაცია გვასწავლის, რომ კონფლიქტი არ ნიშნავს ომს - სწორი
კომუნიკაციითა და ურთიერთპატივისცემით შესაძლებელია ისეთი შეთანხმება,
რომელიც ყველასთვის მისაღები იქნება.