თვალთმაქცური გარიგება

თვალთმაქცური გარიგება წარმოადგენს ისეთ სამართლებრივ აქტს, რომლის მონაწილე მხარეები მართალია ფიზიკურად აფორმებენ ხელშეკრულებას, თუმცა მათი ნამდვილი ნება არ ემთხვევა ხელშეკრულების შინაარსს. გარიგების ფორმალური სახე მხოლოდ მოჩვენებითია და მიზნად ისახავს მესამე პირების შეცდომაში შეყვანას ან რეალური ურთიერთობის დაფარვას.
თვალთმაქცური გარიგების იდენტიფიცირებისთვის პრაქტიკაში გამოყოფენ რამდენიმე ძირითად ელემენტს:
 ნამდვილი ნებისა და დეკლარირებული შინაარსის აცდენა - მხარეები ფორმალურად აცხადებენ ერთს, რეალურად კი არც აპირებენ მის შესრულებას;
 მესამე პირის შეცდომაში შეყვანა ან რეალური გარიგების დამალვა - ხშირად გამოიყენება რეალური გარიგების გადასაფარად (მაგალითად, ნამდვილი მყიდველის დასამალად).
 შეთანხმების არსებობა - ორივე მხარე ცნობიერად ეთანხმება მოჩვენებითობას; თუ ერთ მხარეს მოტყუებით სთავაზობენ ხელშეკრულებით გათვალისწინებულ საგანს, ეს უკვე მოტყუებით დადებული გარიგების კატეგორიაში ხვდება და არა თვალთმაქცურში.
თვალთმაქცური გარიგება ბათილია. ეს ნიშნავს, რომ მისი იურიდიული ძალა არ წარმოიშობა არც დადების მომენტიდან და არც შემდგომში, რადგან მხარეთა ნამდვილი ნება სამართლებრივად არ ემთხვევა ხელშეკრულების ტექსტს. თვალთმაქცურად დადებული გარიგება არ წარმოშობს ხელშეკრულებით გათვალისწინებულ ვალდებულებებსა და უფლებებს;
სამართლებრივ დავაში მხარე, რომელიც თვალთმაქცურობას ამტკიცებს, ვალდებულია წარადგინოს შესაბამისი მტკიცებულებები: წერილობითი კომუნიკაცია, მოწმის ჩვენება, ფინანსური ნაკადების ანალიზი და სხვა ფაქტობრივი გარემოებები, რომლებიც მიუთითებს ნამდვილი ნებისა და ხელშეკრულების ტექსტის აცდენაზე.
დასკვნა
თვალთმაქცური გარიგება წარმოადგენს კერძო სამართლის ერთ-ერთ მკვეთრად რადიკალურ ფორმას, რომელიც ეწინააღმდეგება კეთილსინდისიერების, ნდობისა და სამოქალაქო ბრუნვის სტაბილურობის პრინციპებს. მიუხედავად იმისა, რომ გარიგება ფორმალურად ხელმოწერილია და შესაძლოა ყველა ფორმალური რეკვიზიტი არის დაცული, მისი მოჩვენებითი ბუნება იწვევს აბსოლუტურ ბათილობას და ძირს უთხრის მას ყოველგვარ სამართლებრივ შედეგს.